Gelir vergisi, belli bir kazanç elde bireylerin ücretlerinden yapılan kesintilerdir. Ücret elde eden çalışanların ücretlerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bu elde ettikleri ücretlerden yapılan gelir vergisi ve damga vergisi kesintilerinde, gelir vergisi istisnası ve damga vergisi istisnası uygulanmaktadır. Her yıl asgari ücret tutarının ve vergi dilimlerinin belirlenmesi ile damga ve gelir vergisi istisnası hesaplanmaktadır.
Gelir vergisi kesintisi hesaplaması için öncelikle vergi matrahı hesaplanması gerekmektedir. Kişinin ücretleri toplamı ile sgk işveren payı toplanır, sonrasında sgk çalışan kesintileri, istisnalar düşüldükten sonra vergi matrahı bulunur. Kişinin geçmiş vergi matrahı ve güncel vergi matrahına göre hangi gelir vergisi dilimleri arasında olduğu tespit edilip gelir vergisi hesaplama yapılır ?
Vergi dilimi hesaplaması kümülatif vergi matrahının hangi vergi dilimlerinde yer almasına göre belirlenir.
Gelir vergisi istisnası, hesaplanan gelir vergisinden istisna tutulan tutardır. Asgari ücrete göre gelir vergisi istisnası ve damga vergisi istisnası belirlenmektedir.
2024 yılında uygulanacak olan brüt asgari günlük ücreti 666,75 TL, aylık brüt ücreti aylık 20.002,50 TL olmuştur. Net ücret olarak 17.002,13 TL olarak belirlenmiştir. Gelir verigisi istisnası asgari ücrettin vergisi hesaplanması ile belirlenmektedir. Asgrai ücretten vergi kesilmemektedir.
Asgari Ücrette Sgk İşveren Payı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Asgari Ücrette toplam maliyet 24.503,06 TL ,işverene 5 puanlık teşvik tutarı = 20.002,50 % 5 = 1000,12 TL. Asgari Ücrette gelir 5 puanlı teşvik maliyeti 23.502,94 TL’dir. Bu durumda bir Asgari Ücretin işverene maliyeti 23.502,94 TL.
Asgari Ücretten Sgk Kesintisi 7500,94 TL olarak yapılmaktadır.
Asgari Ücretten vergi kesintisi yapılmamaktadır. Vergi istisnaları asgari ücrete göre hesaplanmaktadır. Vergi istisnaları hesaplaması aşağıdaki örneklerle açıklanmıştır:
Asgari ücretin vergi matrahı Brüt Ücret + Sgk İşveren Payı – Sgk Kesinti vergi matrahını belirlenmektedir. 20.002,50 + 4.500,56 – 7.500,93 = 17.002,13 TL vergi matrahı belirlenmektedir. Kümülatif Vergi Matrahı 110.000 TL’ye kadar, 17.002,13 TL’nin %15 kesintisi 2550,32 TL vergi kesintisi istisna uygulanmaktadır.
Temmuz ayı Kümülatif Vergi Matrahı 102.012,78 TL olmaktadır. 17.002,13 TL vergi matrahında vergi istisnası hesaplanırken 110.000 TL’ye kadar olan kısım %15 , 110.000 TL üstü % 20 olarak vergilendirilmiştir. 110.000,00 – 102.012,78 TL = 7987,22 TL’lik kısmı %15 1198,083 TL , 17.002,13 TL – 7.987,22 = 9.014,91 TL’nin %20’lik vergi hesaplaması 1802,982 TL yapmaktadır. Toplam vergi hesaplaması 3.001,07 TL olmaktadır, bu tutar vergi istisnası olarak uygulanmaktadır.
| Kümülatif Vergi Matrahı | Vergi İstisna Tutarı | |
|---|---|---|
| Ocak.2024 | 0 | 2.550,32 TL |
| Şubat.2024 | 17.002,13 TL | 2.550,32 TL |
| Mart.2024 | 34.004,26 TL | 2.550,32 TL |
| Nisan.2024 | 51.006,39 TL | 2.550,32 TL |
| Mayıs.2024 | 68.008,52 TL | 2.550,32 TL |
| Haziran.2024 | 85.010,65 TL | 2.550,32 TL |
| Temmuz.2024 | 102.012,78 TL | 3.001,07 TL |
| Ağustos.2024 | 119.014,91 TL | 3.400,43 TL |
| Eylül.2024 | 136.017,04 TL | 3.400,43 TL |
| Ekim.2024 | 153.019,17 TL | 3.400,43 TL |
| Kasım.2024 | 170.021,30 TL | 3.400,43 TL |
| Aralık.2024 | 187.023,43 TL | 3.400,43 TL |
